آمادگی جسمانی و اجزای آن
– آمادگی جسمانی
– توانایی فرد در انجام اعمال جسمانی حاصل از تلاش عضلانی
– توانایی انجام کار عضلانی رضایت بخش
– توانایی انجام کارها و وظایف روزمره با قدرت و هوشیاری بدون خستگی زودرس و با ذخیره انرژی برای لذت بردن از اوقات فراغت و توانایی روبرو شدن با حوادث اضطراری پیش بینی نشده
– استقامت قلبی – عروقی
– استقامت دستگاه گردش خون و تنفس برای انجام فعالیتهای نسبتاً طولانی مدت و توانایی برگشت سریع به حالت اولیه پس از انجام کار.
– استقامت عضلانی
– توانایی یک یا گروهی از عضلات برای انجام تعدادی حرکات یکنواخت یا انقباض نسبتاً طولانی است.
– قدرت عضلانی
– قابلیت بکارگیری نیروی یک یا گروهی از عضلات برای یکبار و با حداکثر کوشش در مقابل یک مقاومت.
– انعطاف پذیری
– قابلیت فرد در به حرکت درآوردن تمام یا بخشی از بدن در بیشترین دامنه حرکتی بدون آن که به مفاصل و عضلات وی آسیب برسد.
– سرعت
– قابلیت فرد در جلو راندن یا حرکت دادن تمام یا بخشی از بدن در فضا در کوتاهترین زمان ممکن
– چابکی
– قابلیتی است که انسان را قادر میسازد تا با سرعت، حالت بدن و جهت حرکت را همراه با حفظ تعادل در فضا تغییر دهد.
– تعادل
– حفظ و نگهداری بدن بطور ارادی در یک حالت خاص
– هماهنگی
– به همکاری متقابل دستگاههای عصبی – عضلانی و ارگانهای حسی یا به عبارت دیگر به توانایی کار درست اعضای بدن با یکدیگر
– توان
– قابلیت فرد در بکارگیری حداکثر قدرت در کوتاهترین زمان ممکن یا قابلیت بکارگیری قدرت در سرعت
– آزمون آمادگی جسمانی
1- ضربان قلب
در شرایط عادی و استراحت با قرار دادن انگشتان سبابه و وسط بر روی یکی از نبض های بدن مانند ناحیه مچ دست و یا شریان گردن در قسمت انتها و تحتانی استخوان فک پائین تعداد ضربان قلب شخص مورد آزمایش را در مدت یک دقیقه می توان شمارش نمود . این عمل را در شرایط ی که ورزشکار در اوج شدت تمرین بدنی می باشد تکرار می کنیم . مشخص کردن تعداد ضربان قلب در حالت استراحت و در شرایط حد اکثر فشار تمرین های جسمانی یکی از روشهای تعیین میزان آمادگی جسمانی افراد می باشد .برای سهولت و در عین حال صحت عمل می توان تعداد ضربان قلب را در 15 ثانیه شمارش کرده و در عدد 4 ضرب نمود . تعداد کمتر ضربان قلب در شرایط استراحت و تمرین بیانگر آمادگی شخص است . واحد اندازه گیری در این آزمون تعداد ضربان قلب در مدت یک دقیقه می باشد .
2- ظرفیت حیاتی
تعیین حد اکثر اکسیژن مصرفی هنگام تمرین های بدنی در زمان یک دقیقه معیاری است برای سنجش و آمادگی دستگاه تنفس بدن انسان . هر قدر توانائی مصرف اکسیژن بیشتر باشد ، قابلیت انجام و تداوم فعالیت های جسمانی بهتر خواهد بود . برای اندازه گیری مصرف اکسیژن جهت تعیین ظرفیت حیاتی به روش سا ده ، از یک دوچرخه ثابت استفاده می شود . در این آزمون ورزشکار به مدت 5 دقیقه بر روی دوچرخه نشسته و در حد توانائی به رکابها فشار آورده و پا می زند . قبلا درجه دو چرخه به مقدار مورد نیاز ثابت می شود . واحد ااندازه گیری در این آزمون لیتر در دقیقه است .
3- ضخامت چربی
اندازه گیری چربی بدن انسان به روشهای نسبتا مشکل قابل اجرا است ، ولی با توجه به تحقیقات انجام شده مبنی بر اینکه مجموع اندازه های سطحی سه ناحیه مشخص شده بدن نسبت مستقیم با در صد چربی دارد ، لذا با این روش ساده مقایسه لازم بین ورزشکاران مختلف صورت می گیرد .
برای این منظور با استفاده از یک دستگاه کا لیپر یا اندازه گیرنده پوست و ناحیه سطحی بدن ، سه قسمت شامل عضله سه سر بازوئی ، ناحیه کتف و ناحیه شکمی را بطور دقیق اندازه می گیریم . مجموع سه اندازه گیری را یادداشت کرده و آن را با اعداد داخل جدول استاندارد مقایسه می کنیم . برای اندازه گیری ناحیه عضله سه سر بازوئی نقطه ای در وسط فاصله بین مفصل آرنج و مفصل شانه مشخص کرده و با دو انگشت شست و سبابه محل فوق را گرفته سپس با کا لیپر اندازه گیری می نمائیم . همین روش در دو ناحیه دیگر نیز صورت می گیرد بطوری که نقطه بعدی یک سانتیمتر یا بیشتر از راس تحتانی استخوان مثلثی شکل کتف ودر امتداد یکی از ا ضلاع آن بوده و نقطه سوم در ناحیه شکمی بین ناف و قسمت فوقانی و قدامی استخوان خاصره می باشد . واحد اندازه گیری بر حسب میلیمتر است .
4- دوها
دو 45 متر ، بر اساس زمان صرف شده بر حسب ثانیه و دو های 540 متر و 1600 متر بر حسب دقیقه و ثانیه مشخص شده اند . در دو 12 دقیقه مسافت طی شده بر حسب کیلو متر محاسبه می گردد .
5- دو 9 +4 متر
با مشخص کردن یک فاصله 9 متری و کشیدن دو پاره خط در ابتدا و انتهای این فاصله دو قطعه چوب کوچک را در یک سو قرار داده و فرد مورد آزمایش در سوی دیگر می ایستد . با فرمان شروع ، ورزشکار می باید با حد اگثر سرعت فاصله 9 متر را دویده و با بر داشتن یک قطعه چوب آن را به سمت مقابل آورده و حرکت را برای حمل چوب دوم نیز ادامه دهد . به همین ترتیب فاصله 9 متر تعیین شده را 4 بار با حد اکثر سرعت و در حد توانائی خود طی می کند . زمان شروع تا پایان این حرکت بر حسب ثانیه ثبت می گردد.
6- دو مار پیچ
در یک مسیر تعیین شده 10 متری ، 4 مانع را با فاصله 3 متر از یک دیگر طوری قرار می دهیم که مانع اول تا چهارم هر کدام به فاصله نیم متر از خط شروع و خط پایان فاصله داشته با شند . با شروع حرکت ورزشکار مورد آزمایش با حد اکثر توان و سرعت خود سعی می کند ابتدا یک بار فاصله 10 متر را بطور رفت وبر گشت طی کرده ، سپس با عبور از پشت اولین مانع بطور مار پیچ از میان بقیه مانع ها عبور نماید . در پایان مجددا فاصله 10 متر را بطور رفت و برگشت یک بار دیگر طی کرده و به خط پایان می رسد . زمان صرف شده بر حسب ثانیه ، معیار اندازه گیری این حرکت است .
7- پرش طول در جا
پاره خطی روی زمین رسم کرده و شخص مورد آزمایش در پشت آن قرار می گیرد . او می باید در حد توان خود به جلو وبطور طولی پرش نماید . محل فرود پاشنه ها تا پاره خط رسم شده میزان پرش را مپخص می کند . این حرکت در دو نوبت انجام شده و بیشترین طول پرش ثبت می گردد. مقیاس تعیین شده ، پرش طول نسبت به قد شخص در نظر گرفته شده است .
8- پرش ارتفاع در جا
ورزشکار مورد نظر در کنار دیواری مدرج ایستاده و یکی از دستها ی خود را بدون اینکه کف پاها یش از زمین جدا شود بطور کاملا کشیده بالا می برد و محل بر خورد انتهای انگشت وسط با دیوار اندازه گیری می شود ، سپس به حالت اولیه بر گشته سعی می کند بدون دور خیز ، در حد اکثر توانائی خود بطور عمودی به بالا جهش کرده و انگشت وسط دست خود را به بالاترین نقطه ممکن بزند . اختلاف فاصله دو نقطه بدست آمده ، ارتفاع پرش را به سانتیمتر مشخص می کند . این حرکت در دو نوبت صورت گرفته و بهترین نتیجه درج می گردد.
9- پرش جفت دو طرف
قطعه چوب یا مانع کوچکی به طول 50 و به عرض 20 و ارتفاع 10 سانتیمتر بر روی زمین قرار می دهیم . فرد مورد آزمایش می باید با فرمان شروع به مدت یک دقیقه با هر دو پا به دو طرف این مانع پرش نماید . تعداد دفعات پرش های انجام شده در یک دقیقه ، واحد اندازه گیری این آزمون می باشد .
10- کشش میله
این آزمون که به حرکت بار فیکس معروف است توانایی بالا کشیدن بدن به کمک دستها و با استفاده از یک میله افقی را مشخص می کند . در هر بار می باید ناحیه چانه تا حد میله بالا آمده و مجددا به حالت اولیه با دستهای کاملا کشیده باز گشت نماید . تعداد دفعات انجام گرفته در حد توانائی هر فرد واحد اندازه گیری در این آزمون محسوب می شود .
11- فشار موازی
آزمون فوق با استفاده از دستگاه پارالل که یکی از وسایل مورد استفاده در ورزش ژیمناستیک است به مورد اجرا گذارده می شود . شخص در حالی که دو میله موازی پارالل را در دستهای خود گرفته است ، بطور عمودی و بین دو میله بدون حرکت مستقر می شود . باید توجه داشت که مفاصل آرنج های دو دست کاملا باز و هیچگونه خمیدگی نداشته باشد . با فرمان شروع ، شخص مورد آزمایش ، می باید بدن را کاملا پائین برده و مجددا با فشار به حالت اولیه باز گرداند . با شمارش این حرکت تعداد دفعات انجام شده در حد توانائی ملاک ارزشیابی خواهد بود .
12- قدرت پنجه
بوسیله نیرو سنج دستی که در تصویر مشخص شده است ، قدرت پنجه بر حسب کیلو گرم بدست می آ ید . اعداد قید شده در جدول های استاندارد بیانگر نسبت نیروی اعمال شده به نیروسنج بر وزن بدن فرد مورد آ زمایش می باشد .
13- توانائی دستها
در حالی که ورزشکار روی نیمکت به پشت خوابیده و کف پاها روی زمین مستقر هستند ، میله وزنه ها را با دست ها گرفته و بر روی سینه می آورد ، سپس با فشار آن را بالا برده بطوری که مفاصل آرنج های هر دو دست کاملا باز شوند . این حرکت می باید تنها در یکبار و در حد اکثر توانائی شخص انجام پذیرد . مقدار وزنه مورد استفاده مقیاس تعیین کننده این آزمون است .
واحد تعیین شده در جدول های استاندارد بر اساس نسبت وزنه قابل حمل بر وزن بدن شخص مورد آزمایش می باشد .
14- توانائی پاها
در دستگاه بدنسازی و در قسمت پرس پاها ، وزنه ای انتخاب می شود که شخص مورد آزمایش با فشار پاها تنها یک بار قادر به جابجائی آنها باشد . مقدار وزنه جابجا شده مقیاس این آزمون است . واحد تعیین شده ، نسبت وزنه جابجا شده به وزن بدن شخص می باشد .
15- دراز و نشست
در این آزمون ورزشکار به پشت دراز کشیده و با فرمان شروع که همزمان با فشار تکمه زمان سنج می باشد ، در حالی که دستها ی خود را به پشت سر گذاشته و مفصل زانو را در حد زاویه 90 درجه تا نموده است ، سر را بالا آورده تا حد امکان به پاها نزدیک و مجددا به حالت اولیه باز می گردد . این حرکت در مدت یک دقیقه تکرار شده و تعداد دفعات انجام شده به عنوان مقیاس سنجش ثبت می گردد.
16- آزمون پله
جعبه ای مکعب شکل به ارتفاع 40 سانتیمتر یا پله ای با همین ارتفاع انتخاب می کنیم و از شخص مورد آزمایش می خواهیم که بطور متناوب بر روی پله رفته و دو باره پائین بیاید . حرکت به این ترتیب انجام می گیرد که اول یک پا روی پله قرار گرفته سپس با پای دیگر می باید به بالای جعبه یا پله رفت . پس از اینکه ورزشکار کاملا در روی پله ایستاد مجددا همان پای اول را پائین گذاشته سپس با پای بعدی به حالت اولیه بر می گردد . این بالا و پائین رفتن ها می باید بدون مکث و در زمان 3 دقیقه انجام گیرد . پس از پایان زمان تعیین شده فرد مورد نظر روی پله نشسته و بلا فاصله بعد از 10 ثانیه استراحت تعداد ضربان قلب او برای مدت یک ذقیقه محاسبه می شود .
17- عکس العمل
خط کشی را از انتها در نقطه صفر نگهداشته و از شخص مورد آزمایش خواسته می شود که انگشت شست و سبابه یکی از دستان خود را در نقطه 50 ( 50 سانتیمتری ) خط کش قرار دهد . در حالی که شخص به خط کش خیره شده است می باید بدون اطلاع قبلی آن را رها کرد . با گرفتن خط کش شماره محل تماس انگشتان ثبت می گردد.
18- انعطاف تنه به جلو
فرد مورد نظر در روی زمین نشسته بطوری که پاها کاملا کشیده شده باشد . نیمکتی را در مقابل او به پهلو قرار داده و کف پا ها با سطح نیمکت تماس پیدا می کند . سپس خط کشی را طوری روی نیمکت قرار می دهیم که نقطه 15 سانتیمتری آن در لبه سطح نیمکت قرار گرفته و صفر آن به طرف فرد مورد آزمایش قرار گیرد . انتهای انگشتان وسط دستهای شخص در حالی که حد اکثر سعی خود را در خم کردن بدن و دور کردن دستها دارد ، بر روی خط کش اندازه گیری کرده و نقطه مشخص شده را با واحد سانتیمتر ثبت می کنیم .
19- انعطاف تنه به پشت
در این آزمون شخص به طرف سینه بر روی زمین دراز کشیده و در حالی که مچ پا هایش بوسیله فرد یا مانعی نگهداشته شده است ، سعی می کند تا حد امکان سر و گردن و سینه و حتی ناحیه شکم خود را از زمین جدا کند . در حد نهائی این حرکت در صورتی که بتواند به مدت 2 ثانیه در آن حالت باقی بماند ، فاصله زمین تا نوک بینی و ی اندازه گیری شده و بر حسب سانتیمتر درج می گردد.
20- دامنه حرکتی مفصل شانه
در این آزمون ورزشکار بر روی سینه کاملا دراز کشیده و سعی می کند یکی از دستهای خود را بدون تا کردن آرنج بطور مستقیم تا حد امکان بالا آورده و حداقل به مدت 3 ثانیه در حالت نهائی نگهدارد . نسبت فاصله مچ دست تا سطح زمین به اندازه طول دست از مفصل مچ تا مفصل شانه مقیاس اندازه گیری می با شد . نوک بینی می باید در تمامی طول این حرکت با زمین تماس داشته با شد .
21- دامنه حرکتی مفصل ران
فرد مورد آزمایش سعی می کند در حالی که امتداد سر وتنه بطور طبیعی و عمود بر سطح ایستادگی باشد ، در حد اکثر توانائی خود و بدون گرفتن کمک پا ها را به سمت پهلو از یکدیگر دور کند . نسبت فاصله بین انتهای اتصال دو استخوان خاصره تا سطح زمین نصف فاصله دو پا مقیاسی برای سنجش این قابلیت جسمانی می باشد.